Ĉu transgenaj manĝaĵoj malsanigas? Ĉu ili estas la plej taŭgaj elektoj por nia menuo?

Antaŭ ĉio, geamikoj, indas klarigi la aferon: transgenajn manĝaĵojn oni submetis al gena inĝenierarto, tiel liverante al ili genojn el aliaj specioj, por plibonigi ilian kvaliton kaj nutrovaloron. Tiamaniere, ili ricevas karakterizojn ne programitajn de la naturo.

Ekzemple, la sojo, maizo kaj fazeolo manĝataj de ni estas submetitaj al genaj ŝanĝoj, ĉu vi sciis? Kaj kvankam ili ŝajnas esti bonega alternativo por agrikulturo, ankoraŭ okazas multe da diskutado pri iliaj efikoj sur nian sanon. Ĉar la temon ĉirkaŭas duboj kaj timoj, ni listigis mitojn kaj verojn pri transgenaj manĝaĵoj. Rigardu!

1) Ili kaŭzas sanproblemojn

via GIPHY

MITO KAJ VERO. Geamikoj, ankoraŭ ne ekzistas akordo pri la temo. Multaj esploroj montras, ke ili ne malutilas sanon, sed aliaj pruvas, ke jes, ili estas danĝeraj. Tial, ja konsilindas ĉiam atenti la aferon, por scii pli kaj ne esti kaptita surprize, ne vere? =D

2) Ili kostas malmulte

via GIPHY

VERO. La plantadon kaj kultivadon malkarigas pli malalta kosto de plantflegado kaj priluktado de pestoj. Tamen, ekzistas multaj organikaj produktoj tiom malkaraj, kiom transgenaj manĝaĵoj. Zorga esplorado, antaŭ ol aĉeto, konfirmos al vi ĉi tiun aserton. ;)

3) Ili rezultigas pli rezistajn insektojn

via GIPHY

 

VERO. Laŭ United Academics, pli rezistaj plantoj selektas… pli rezistajn pestojn! Jen do problemo, ĉar, se la ĉi-lastaj geiĝos kun tipaj insektoj de ordinaraj plantoj, ili povos generi tipojn ankoraŭ pli rezistajn al la aplikado de herbicidoj.

4) Ili ne estas taŭge kontrolataj

MITO. Oni faras plurajn esplorojn por kontroli, ĉu transgenaj manĝaĵoj estas vendeblaj. Ekzistas kompetentaj organoj, en ĉiuj landoj, kie ties produktado estas permesita, por garantii sekurecon dum la produktado kaj disvendado de tiuj manĝaĵoj.

5) Ne ekzistas nutrodiferencoj inter manĝaĵoj

via GIPHY

 

MITO. Analiza komparo inter organika kaj genmodifita maizoj montris grandegan diferencon inter ili rilate la nutrenhavon. Jen vidu, kia maltrankviliga afero okazas: la organika tipo enhavas 437-oble pli da kalcio, 56-oble pli da magnezio, kaj sepoble pli da mangano. Aliflanke, oni konstatis en la transgena maizo 13 ppm da glifozato, tiel venena substanco, ke ĝi povas kaŭzi kanceron!

6) Ili povas kaŭzi la estingiĝon de indiĝenaj vegetaĵoj

via GIPHY

VERO. La kultivado de transgenaj plantoj povas kaŭzi la estingiĝon de indiĝenaj specioj aŭ la malriĉiĝon de vivdiverseco, pro pluraj malfortecoj de kelkaj specioj. Tio eble postulos longegan tempon por okazi, sed dubo gardas kontraŭ risko, ne vere?

7) Ŝparema uzado de pesticidoj kaj herbicidoj

via GIPHY

MITO. La uzado de pesticidoj kaj herbicidoj por transgenaj plantoj kreskis post la unuaj jaroj. Kaj tio malutilas ne nur nian sanon, sed ankaŭ la medion. :(

8) Transgenaj manĝaĵoj estingos tutmondan malsaton

via GIPHY

MITO. Tiun ĉi problemon oni sukcesos solvi nur kiam la disdonado de manĝaĵoj okazos ekvilibre, kaj plie sen malŝparado. Ha, emfazindas, ke seriozaj kaj daŭripovaj praktikoj ankaŭ kontribuus al la solvo de tiu situacio.

Nu, kion vi opinias pri transgenaj manĝaĵoj?

Pensu pri la kvanto da akvo, kiun vi konsumas. Via kalkulo verŝajne inkluzivis la uzadon por bazaj higienbezonoj, plus trinkadon kaj pretigadon de manĝaĵoj, ne vere? Bone, kaj kion diri pri la uzado de akvo por produkti ĉion de ni konsumatan, kiel manĝaĵojn, vestojn kaj aŭtomobilojn? Tiun ĉi nerektan konsumadon — kiun ni ne rimarkas — oni nomas virtuala akvo.

Shutterstock

Tiun koncepton prezentis brita esploristo Tony Allan, komence de la 1990-aj jaroj, kaj ĝi kunigas sciojn pri medio, inĝenierio de manĝaĵoj, inĝenierio de agrikultura produktado, internacia komerco, interalie, por taksi la akvovolumenon uzatan por rezultigi iun ajn havaĵon aŭ produkton, sendepende de ilia origino. Tiamaniere, eblas ekscii la efikojn sur la medion kaŭzatajn de niaj kutimoj kaj konsumoj.

Krome, per tiu kalkulo, ni povas kompari la efikecojn de produktaj procezoj. Tio aplikiĝas tiel same al industrio kiel al agrikulturo, kaj evidente celas la ŝparadon de tiu naturrimedo. Ne hazarde, virtuala akvo pli kaj pli vekas la atenton de fakuloj, kiuj jam rimarkis, ke ĝia neceso estas pli alta, ol oni supozis.

KIEL KALKULI VIRTUALAN AKVON

Por kalkuli tiun koeficienton, nomatan akvospuro, necesas registri la akvokvanton uzitan en ĈIUJ ŝtupoj de produktado kaj purigado. Por mezuri, ekzemple, la akvokvanton uzitan por fabriki unu paperfolion, oni devas enkalkuli la tuton uzitan ne nur industrie, sed ankaŭ por produkti la arbojn kaj la produktojn, kiuj originigos la arbaron. Do, kiam vi uzos paperofolion, memoru, ke oni uzis 10 litrojn da akvo por fabriki ĝin.

Rilate bredadon kaj terkultivadon, la kalkulo iom malsimilas. La rezulton oni ricevas dividante la akvospuron de la origina produkto inter ĝiaj derivaĵoj. Por produkti bovoviandon, la plejparto de la akvo estas uzata por nutri la bovojn, por kultivi ĝiajn manĝaĵojn kaj por purigi ĝiajn ekskrementojn. Tial, kiam ni manĝas unu kilogramon da viando, ni surtabligas 15.497 litrojn da akvo!

EKSPORTATAJ PRODUKTOJ

La afero tiel gravas, ke ankaŭ registaroj konsideras ĝin, kiam ili negocas pri iu ajn produkto. Aĉetante ion de eksterlando, lando virtuale importas la akvon uzitan por ĝia produktado. Kion tio signifas? Tiu lando ĝuas la avantaĝon ŝpari siajn naturrimedojn. Brazilo estas unu el la plej grandaj eksportantoj de virtuala akvo.

Pro la ĝenerala akvomanko, oni esperas, ke la internacia komerco de virtuala akvo reorganiziĝos, ebligante racian uzadon de tiu likvo. Oni esperas, ekzemple, ke landoj kun rezervoj produktu tiom da akvo, kiom ili bezonas, kaj eksportu, ekvilibrante konsumadon.

Do, #ĈuNiŜanĝu?

La temo denove reliefigas la neceson trakti akvon pli zorge, serĉante manierojn konservi ĝin. Portalo Bona Volo jam listigis plurajn kondutojn alpreneblajn en via domo por malkreskigi malŝparon. Ili estas simplaj agoj, sed ili tre helpas nian planedon, kaj, rezulte, nin mem.

Finfine, se ni zorgos hodiaŭ, akvo ne mankos morgaŭ… Ni reemfazas nian peton: #ĈuNiŜanĝu?

Manpremo aŭ rideto entenas pli da informoj, ol vi povas supozi. Simplaj gestoj kiel tiuj ĉi povas klarege esprimi nekontentecon aŭ mankon de memfido, ĉu vi scias? Kaj rilate laboron, geamikojn, tio povas fariĝi fundamenta en la decido dungi aŭ promocii iun. Ne hazarde, dungantoj pli kaj pli atentas la korpesprimon de siaj funkciuloj — aŭ ofickandidatoj.

Dum dungintervjuo, ekzemple, la unua impreso estas tiu, kiu postrestas. En la libro Korpesprimado ĉe laborejo, ĝiaj aŭtoroj Allan kaj Barbara Pease, fakuloj pri homaj rilatoj, kiuj verkis ankaŭ pliajn librojn ĉi-temajn, informas, ke la interpreto de via korpo determinos, ĉu vi akiros postenon. Homoj uzantaj klarajn kaj objektivajn movojn plejofte plaĉas al dungantoj. Ĉu vi scias, kial? Jen trajto de homo trankvila, kiu kapablas bridi siajn emociojn.

Krome, la libro prezentas esplorojn, kiuj montras, ke 80% de la efiko kaŭzata de ni estas neparola, alivorte, temas pri via korpa aliro, via manpremo… Ĉu vi komprenas? Regi viajn korpajn poziciojn kaj esprimojn povas kreskigi vian profesian sukceson. \o/

Agordu vian korpesprimon!

Glauco Cavalcanti, profesoro ĉe Fondaĵo Getúlio Vargas (FGV), doktoro pri Administrado kaj fakulo pri Negocado, interparolis pri la temo al Supera Reto Bona Volo de Radio, kaj listigis la plej ordinarajn erarojn, kiujn nia korpo elmontras.

KRUCITAJ BRAKOJ

Laŭ Cavalcanti, jen unu el la evitendaj sintenoj. “Brakoj krucitaj ĉebruste, precipe kun fermitaj manoj, estas sinteno de potenco, altrudo, ordonemo”, li diris.

MALBONA SINTENO

shutterstock

 

Koncerne sintenon, la profesoro de FGV konsilas, ke oni evitu sintenojn esprimantajn malaltan potencon, kiel ekzemple “sidi kun la ŝultroj malsuprenturnitaj, klinita kapo, kurba dorso.” Laŭ li, tia malbona sinteno montras mankon de memfido aŭ malzorgon, kaj povas malutili dum negocado, komentado aŭ kunsido.


MANPREMO

shutterstock

 

“Manpremo estas nia vizitkarto”, asertas Cavalcanti. Kaj, kiel ni jam antaŭmenciis en la komenco de ĉi tiu teksto, ĝi povas multon malkaŝi pri ni. “Malforta manpremo komunikas mankon de memfido, de volo, malfortecon. Kontraste, movi la premontan manon sur la aliulan esprimas superregon. Kaj ekzistas ankaŭ la politikista manpremo, farata ambaŭmane, por komuniki intimecon. Manpremo malkaŝas trajtojn al aliulo”, li klarigis.

MIENOJ

shutterstock

 

Koncerne mienojn, Cavalcanti komentas, ke necesas trejnado por agordi mikroesprimojn — pretervolajn vizaĝmovojn, kiuj malkaŝas certajn emociojn. “Jen facile percepteblaj kaj universalaj sentoj: ĝojo, malŝato, surprizo, timo, naŭzo kaj kolero.”

Tiuj mienoj estas malfacile brideblaj, kaj multfoje malkaŝas niajn sentojn pri certa situacio aŭ demando. “Ekzemple, mensoganto ofte gratas al si la nazon, la nukon, rapide frotas la buŝon”.

OKULKONTAKTO

wisegeek.com

Mankon de la okulkontakto oni povas interpreti kiel mankon de memfido je la momento de respondo, aŭ kiel provon trompi sian dialoganton. Kaj, se la temo estas korpesprimado, tio povas esti erarego.

Glauco Cavalcanti, tamen, atentigas: “Pri rigardo ekzistas falsa mito. [Oni diras, ke] mensoganto ne rigardas viajn okulojn. Kaj ĉiuj, sciante ĉi tion, agas precize male. Do, se iu fiksrigardas viajn okulojn, kaj bridas sin por ne palpebrumi, li tre verŝajne mensogas”.

KORPO PAROLAS (KAJ OBJEKTOJ HELPAS)

shutterstock

 

La profesoro de Fondaĵo Getúlio Vargas aldiras, ke korpo parolas helpe de objektoj. Ĉu vi jam rimarkis dum kunsido, ke iu atentas sian poŝtelefonon? Tiu sinteno esprimas mankon de intereso. Eĉ la pozicio de skribilo dum negocado estas ekzamenata, ĉar ĝi povas esti interpretata kiel “bonŝanca amuleto”, kaj malkaŝas mankon de memfido.

Nu, do, ĉu vi pretas fari aliancanon el via korpesprimo? 

Unu simpla ago povas savi kvar vivojn. Jen la frazo, kiu plej taŭge difinas sangodonacon. Kaj kvankam multaj konas la gravecon de tiu solidara ago — finfine, ĝi estas belega elmontro de amo al proksimulo —, ankoraŭ multo mankas, por ke la sangocentroj funkciu kun kvanto sufiĉa por provizi la bezonon, kiu, bedaŭrinde, estas granda.

Divulgação

Laŭ la Monda Organizo pri Sano, oni kolektas ĉiujare 108 milionojn da donacoj, el kiuj duonon en riĉaj landoj, kiuj koncentras malpli ol 20% de la tutmonda loĝantaro. Tiu organizaĵo emfazas, ke nur 62 landoj ricevas sian tutan sangostokon de volontuloj, dum 34 landoj ricevas pli ol 75% de sia stoko de familiaj aŭ eĉ pagitaj donacintoj.

Do, kio mankas, por ke kresku sangodonacado, precipe la volontula? “Mankas krei tian kulturon, pli stimuli la loĝantaron, (…) emfazi, ke ĝi estas ama ago”, deklaris al Portalo Bona Volo d-ro Valdir de Almeida Camilo, kuracisto respondeca pri la sektoro de kolektado de sangokonsistaĵoj de la sangocentro Sankta Luko, en San-Paŭlo (Brazilo).

“Ĝi estas ago, kiu determinas, kiu povos regajni sian vivon aŭ perdi ĝin. Mi kutimas diri, ke ĝi estas ago, kiu kaŭzas rezultojn ne nur fizikajn. La paciento estas tie, kaj dependas de sango, kaj liaj gepatroj kaj frato ankaŭ suferas. Donacante sangon, oni povas savi materie ĝis kvar homoj, sed spirite oni povas helpi multe pli. Do penindas emfazi, ke oni agu tiel”, emfazas la sangokuracisto.

Felipe Moreno

Tiu peto havas fundamenton. Laŭ la Brazila Ministerio pri Sano, pasintjare okazis pliiĝo de la nombro de homoj, kiuj unuafoje donacis sangon, kaj tiu nombro reprezentas 38% de ĉiuj donacoj. Brazilo, tamen, restis sub la celo fiksita de la Tut-Amerika Organizo pri Sano. Tiu organizaĵo klarigas, ke, se 2% de la loĝantaro de iu lando regule donacus,  eblus provizi ĝian bezonon de sango kaj sangokonsistaĵoj.

 

Sangodonaco: ama ago

Ĉu vi komprenis, kiel grava estas sangodonaco? Por solvi la problemon de stokmanko ĉe sangocentroj tra la mondo, sufiĉas, ke ni ekkonsciu pri la graveco de tiu nobla ago. Kaj ne ekzistas ekskuzo por ne fari tion. La procedo estas rapida — ĝi daŭras, maksimume, 15 minutojn — kaj sendolora. Do vi povas resti trankvila, ne vere? =D

Kaj kion oni bezonas por fariĝi sangodonacanto? D-ro Camilo respondas: “Ĝenerale, necesas pezi pli ol 50 kilogramojn, havi aĝon inter 16 kaj 69 jaroj kaj porti identigan karton. Se la donaconto ne estas plenaĝa, necesas, ke li estu akompanata de respondeculo. Alia grava afero estas bona sano”.

aracati.ce.gov

Krome, necesas, ke la donaconto ripozis, ne trinkis alkoholaĵon dum 12 horoj antaŭ la donaco, ne estas fumanto kaj tiam ne fastas. La sangokuracisto ankaŭ informas, ke virinoj povas redonaci en trimonataj intervaloj, dum viroj povas tion fari ĉiun duan monaton. Ha, jes, d-ro Camilo nepre emfazas: “Ne ekzistas malbona sango, ĉiuj sangoj gravas al sangocentroj!”

Kaj, se vi ankoraŭ ion dubas, ni pretigis specialan tekston, kiu detruas kelkajn mitojn pri tiu procedo.

Do, ankaŭ vi donacu!

Al ĉiuj donacintoj, al ĉiuj, kiuj dependis aŭ ankoraŭ dependas de tiu ago kaj — kial ne? — al ĉiuj intencantaj apogi la aferon ni dediĉas gravan pripenson ĉi-teman de ĵurnalisto kaj verkisto Paiva Netto. En sia artikolo Donacu vivon, li skribis: “Sangodonacado, aplaŭdinda sinteno, kiu proksimigas homon al sia homeco, estas nemalhavebla por multaj, kiuj batalas por postvivi”. Donaci sangon estas ago de homsolidareco, kiu savas multajn vivojn ĉiutage.

__________________________________________________________________
* Per informoj de la Brazila Notic-Agentejo

Jen rapida kaj objektiva demando: kiom longe vi restas antaŭ komputilo? Se via respondo indikos konsiderindan parton de la tago, vi devas komenci zorgi pri via okulsano.

La trouzado de komputilo kaŭzas plurajn okulproblemojn, kaj fakuloj jam kompilis multajn el tiuj simptomoj, el kiuj devenas nova malsano, nomata komputil-rilata vid-simptomaro. Kaj se vi pensas “ba, mi neniam aŭdis pri tio!”, ekzistas kialo. La klasigo estas relative nova. Tiu problemo estas unu plia el inter la multaj aperintaj pro teknologia progreso.

time.com

Pardonu la vortludon, sed konsilindas okuli tiun malsanon! =D

 

Komprenu la problemon

La komputil-rilata vid-simptomaro povas malsanigi iun ajn, kiu ofte pasigas pli ol du horojn antaŭ komputilo. Ni klarigos la kialon: ĉar komputil-ekranoj konsistas el rastrumeroj — tiuj koloraj kvadratetoj en la bildo, uzataj kiel parametro por estigi la ekran-difinon —, ni penegas por havigi al ni fokuson. Kaj tiu penado por vidi kun bona difino bildojn kaj tekstojn kaŭzas eeegan streĉadon de la okulmuskoloj.

Prezentu al vi la lacon, kiu regas viajn krurojn post korpa ekzercado. Nu, do, la samo okazas al viaj okuloj. #Terure!

La streĉado kaŭzas ardon, ruĝecon kaj malfacilon enfokusigi la ekranon, konstantan kapdoloron, krom malkomforto ĉe medioj pli forte prilumataj. La maloftigo de palpebrumoj, rezulto de la penado enfokusigi, ankaŭ kontribuas al la pligraviĝo de la simptomoj. Ĉar la funkcio de palpebrumadoj estas lubriki la okulojn, ĉi tiuj plisekiĝas.

 

Kiel eskapi de la statistikoj

Shutterstock

Ĉu vi pasigas tro multe da tempo antaŭ komputil-ekrano pro via laboro aŭ alia aktiveco, sed ne volas inkluziviĝi en tiun statistikon? Simplaj zorgoj sufiĉas, por ke vi ne aliĝu al tiu listo. Jen rigardu:

— Atentu vian korpan sintenon! Mistenado povas akceli la procezon de okullaciĝo;

— Ne lasu klimatizilojn aŭ ventolilojn direktitaj al via vizaĝo. Medioj malmulte prilumataj ankaŭ kontribuas, por ke viaj okuloj laciĝu pli rapide;

— Preferu ekranojn el likva kristalo. Ili prezentas pli altan difinon kaj prilumon, kaj malpli lacigas okulojn;

— Palpebrumu, eĉ se intence. Lubrikante la okulojn, vi evitos kelkajn el la simptomoj de la sindromo;

— Organizu paŭzojn. Se vi uzis komputilon dum unu horo, ekzemple, rezervu dek minutojn por ripozigi la okulojn;

— Ĉu vi finis la komputiladon? Ne rapidu al televidilo aŭ al librobretaro! Serĉu malpezajn kaj ripozigajn taskojn, kiuj malpli ŝarĝos viajn okulojn.

 

#Prizorgu

La simptomaro prezentas riskojn al nia okulsano, sed estas kuracebla. Per medicina prizorgado — kiu povas inkluzivi la uzon de specialaj okulgutoj por eviti okulsekiĝon kaj lensojn por korekti la vidadon — kaj per la alpreno de la elpaŝoj antaŭe menciitaj, aldone al, kompreneble, pli modera uzado de komputiloj, ĉio solviĝos! ;)

Tamen, se la malsanon oni ne kuracos konvene, ĝi povos evolui al simptomaro treeeege pli komplika, kiel presbiopeco. Tio ĉi aperas normale dum maljuniĝo, sed povas plifruiĝi pro troa kaj kontinua uzado de komputilo.

En la manlibro de konscia civitano, tri “reguloj” subtenas iun ajn konduton alprenotan: redukti, recikligi kaj reutiligi. La R-oj de daŭripoveco helpas krei pli harmonian rilaton inter homo kaj naturmedio, por ke ekonomia kaj socia disvolviĝo ne malutilu la naturmedion.

Tamen la konceptoj de reutiligo kaj recikligo ankoraŭ starigas dubon en la kapo de multaj homoj. Ekzistas tiuj, kiuj pensas, ke tiuj du vortoj estas samsignifaj. Ne, ili ne estas. Recikligo kaj reutiligo ja diferencas.

Se ankaŭ vi havas tiun dubon, trankviliĝu. Portalo Bona Volo helpos vin pri tio. Atentu:

Recikligo

Arte: Elias Paulo

Recikligo estas la ago, per kiu oni transformas restaĵon en ion novan. Aligante materialon al nova ciklo de produktado, oni donas al ĝi novan vivon. Kio estis rigardata forĵetaĵo, tio transformiĝas, kaj revenas kiel nova produkto por ies domo. Sekve, ĝi ne restas en la naturo, bezonante jarojn kaj jarojn por malkomponiĝi.

Tiu simpla ago kaŭzas plurajn bonefikojn, ĉu vi scias? Apartigante recikligeblajn materialojn (plastojn kaj metalojn, ekzemple) disde nia rubo, kaj sendante ilin al recikligaj kooperativoj, ni helpas malkreskigi la kvanton da restaĵoj, kiuj atingas rubdeponejojn, kaj ni kreas enspezon por pluraj homoj, krom kontribui por malkreskigi la bezonon de krudmaterialoj.
 

Shutterstock

Reutiligo

En reutiligo — kontraŭe al recikligo — la materialo ne eniras novan ciklon de produktado. Ĝi estas uzata alicele, kiel rimedo por kontraŭstari malŝparon. Pri tiu uzitaj paperfolioj? Ili povas fariĝi malnetbloko. Kio pri la vestoj aŭ ŝuoj, kiujn vi ne plu uzas? Ili povas sidi bone al aliulo.

Ĉu vi scias pri la avantaĝoj? Reutiligante materialojn, ni kunlaboros kun rubmastrumado, ĉar ni donos alian utilecon al restaĵoj, anstataŭ forĵeti ilin, kaj helpos malkreskigi la ekspluatadon de naturrimedoj. Ĉu vi komprenis la diferencon inter recikligo kaj reutiligo? ;)
 

Do, #ĈuNiŜanĝu?
 

Por ŝanĝi la mondon, ni bezonas unue ŝanĝi la homon. Kaj la unua paŝo ĉi-cela estas pripensi niajn kondutojn kaj forlasi certajn kutimojn, alprenante aliajn pli daŭripovajn, kiel RECIKLIGON kaj REUTILIGON.
 

Komencu apartigante la restaĵojn el via domo, kaj serĉu en via kvartalo recikligajn kooperativojn, neregistarajn organizojn aŭ firmaojn kun socimedia agado. Tiuj institucioj kaj grupoj ĉiam bonvenas volontulan laboron.

Alia solvo estas ĝisfunde ekzameni vian vestoŝrankon, kaj donaci la vestojn kaj ŝuojn ne plu uzatajn de vi. Ekzistas pluraj institucioj, kiuj akceptas tiujn materialojn, kaj sendas ilin al bezonantoj.
 

Ĉu vi lernis la diferencon inter recikligo kaj reutiligo?